نیترو‍‍زن

سیکل نیتروژن :

 

چرخۀ نیتروژن یا چرخه آکواریوم و یا هرچه آن را بنامیم،هر آکواریوم به ناچار این دوره را طی می کند تا به مرحلۀ ثبات برسد.

هدف تولید و تکثیر باکتریهای مفیدی می باشد که نیتروژن آب را کنترل و به تجزیۀ فضولات ماهیان کمک می کنند.

به علّت تصفیۀ آب شهری و وجود کلر در آن؛ این باکتری ها در آب شهری بسیار کم می باشند.

دانستن این چرخه و حفظ تعادل آن یکی از رموز اولیه موفقیت در نگه داری ماهیان زینتی است و بی توجهی به ان چیزی جزخستگی، اتلاف وقت و هزینه زیاد بهمراه نخواهد داشت و شما طی چند ماه بیشتر ماهیان خودتون رو از دست خواهید داد.

به خصوص در زمینۀ نگهداری ماهیان آب شور و شقایق ها، این چرخه بسیار مهم و ضروری است.

به علّت بسته بودن محیط آکواریوم و استفاده از آب تصفیه شده در آن، شما باید در شروع کار استارت این چرخه را بزنید و بعد به استمرار آن کمک کنید.

 

نقطه شروع، ورود ماهی به آکواریوم و غذا دادن به آن است. تجزیه غذا ومدفوع ماهی باعث ایجاد NH3 درمحیط می شود که برای ماهی سمّی است.

در روزهای هفتم تا چهاردهم NH3 در محیط به میزان کم توسط گیاهان طبیعی داخل آب جذب شده و باقیمانده به صورت آزاد در آب باقی می ماند و با گذشت زمان، این میزان بالا میرود تابه حداکثر می رسد.

 

در روزهای چهاردهم تا بیست و پنجم، همزمان با این تولید NH3 ؛ باکتری هایی که بطور آزاد در هوا وجود دارند شروع به اکسیده کردن NH3 می کنند و آن را تبدیل به NO2یا نیتریت می کنند که آن نیز به نوبه خود سمّی می باشد.

این میزان نیزبه تدریج بالا می رود تا به حداکثر برسد.

 

در این مدت باکتری های دیگری موسوم به "نیترو باکتر ها" شروع به ازدیاد می کنند که کارشان تبدیل نیتریت ها به NO3 یا نیترات است.

 

از روز 27به بعد) در آکواریوم های مختلف بین 27 تا 47 روز ممکن است این زمان تغییر کند ) منحنی نیتریت ها سقوط کرده و میزان نیترات ها بالا میرود که در این روزها، میزان نیتریت و امونیاک Amonia به وسیله کیت های تست نیتریت غیر قابل اندازه گیری می شود و آکواریوم ما چرخه حیاتی خود راکامل کرده است.

 

لازم به ذکر است که نیترات به "میزان کم" سمی نیست و حتّی جهت رشد به وسیله گیاهان مصرف می شود (کود نیتراته (

به مرور زمان که میزان آن در محیط آکواریوم (به علّت بسته بودن محیط ) بالا می رود تعویض قسمتی از آب یا همان عمل سیفون کردن این میزان را به حد قابل قبول می رساند.

 

با توجه به مطالب بالا باید دانست که اکثرماهی های موجود تحمل طی این چرخه را ندارند و درست بعد از یک هفته کم وبیش با مرگ بی دلیل ماهی هایمان مواجه می شویم.

بعضی نا امیدشده ودست می کشند بعضی شروع به تعویض مکرر کل آب اکواریوم و شستشوی آن می کنند که در نهایت خسته شده و این سرگرمی برایشان پر دردسر و کثیف به نظرمی آید؛ بعضی سراغ داروهای گوناگون رفته و یک سری از انواع ماهی ها را به دیارباقی می فرستند.

 

 

راه اوّل :

 

ماهی های کمی تحمل این دوره را دارند که از میان آن ها تایگر، زبرا، کت فیش، آنجل مونو ( برای آب شور) را می توان نام برد.

 

برای شروع تعدادی از این ماهی ها رو تهیّه می کنید و داخل آب می اندازید.

بعضی این چرخه را باماهی های معروف به "صید" که برای غذا دهی به ماهیان گوشتخواردر بازار موجود است طی می کنند که هرگزتوصیه نمی شود. این ماهی ها با خود انواع بیماری ها را به آکواریوم شما وارد می کنند که خود دردسر جدیدی است.

این روش براستی مؤثر است، هرچند که این سموم حتی برای ماهی های مقاوم هم بسیار استرس زا هستند.

آمونیاک سمی است بسیار قوی و اثر آن برروی دستگاه تنفس ماهی ها را می توان با اثر شامپویی که به چشم انسان وارد می شود مقایسه کرد - می سوزاند! - حتی بدتر از این، سبب پایداری آسیب بافتهایی می شود که در تنفس ماهی نقش دارند. این آسیب ها بقدری جدی هستند که ممکن است باعث مرگ ماهیها شوند و حتی اگر برخی از آنها بتوانند این وضعیت را تحمل کنند، طول عمر آنها بسیارکاهش خواهد یافت و اغلب بجای اینکه 3 تا 10 سال عمر مفید داشته باشند، ظرف چند ماه می میرند. در بسیاری از موارد، مردم برای شروع کار و در آکواریومی که تازه آنرا به کار انداخته اند برخی از ماهیانی را انتخاب می کنند که اصلاً تمایلی به قرار گرفتن در چنین محیط به اصطلاح صفر کیلومتری را ندارند. آنها این ماهی ها را می خرند فقط به خاطر اینکه کسی به آنها گفته این ماهی ها برای شروع چرخه خوب هستند؛

اگر واقعاًاینطور باشد!!!

به هر حال ماهی های مذکور را در مدت زمان حدود 40 روز در آکواریوم نگهداری می کنید و بعد از آن هر ماهی که مد نظر دارید به تانک وارد می کنید.

این ماهی ها غذا می خورند، آمونیاک تولید می کنند و سیکل را آغاز کرده و تا انتها ادامه می دهند.

 

بنابراین به این نکته می رسیم که از خود درباره ضرورت قرار دادن ماهی های ضعیف مان در معرض عذاب و شکنجه ای که در بالا شرح آن رفت، سؤال کنیم.

خوشحالم از این که باید بگویم جواب اینست:

واقعاً ضرورتی ندارد.

روند رشد در چرخه آکواریوم روشی است که به (Fishless Cycling) یعنی چرخه فاقد ماهی معروف است. این روش بیشتر از روش سنتی، انسانی بنظر می رسد چرا که - همانطور که از نامش پیداست - در آن از ماهی استفاده نمی شود، انجام آن بسیار ساده است.

چرخه آکواریوم در زمان طبیعی خودش انجام می شود و شما واقعاً نمی توانید آن پروسه را به اجبار بوجود آورید.

زمان هایی که یکی از دوستان برای این روش آزمایش کرده برای یک آکواریوم 100 لیتری به شرح زیر است:

 

آکواریوم 40 لیتری- بدون گیاه هفت روز

آکواریوم 70 لیتری- گیاهدار 2 هفته

آکواریوم 20 لیتری- گیاهدار 10 روز

آکواریوم 20 لیتری-بدون گیاه 3 هفته

 

روش کار :

 

تنها به دو چیز احتیاج دارید منبعی از آمونیاک و کیت آزمایش برای ترکیبات نیتروژن.

 

شما یک کیت برای آزمایش آمونیاک نیاز دارید و یکی برای نیتریت. داشتن یک کیت برای نیترات نیز میتواند بخوبی کمک کننده باشد، اما من دریافتم که همان دو کیت اول برای ایجاد این چرخه مهمتر و کافی است.

دقت کنید که دو اسم نیتریت و نیترات با وجود شباهت زیادی که به هم دارند، دو فاکتور متفاوت می باشند که نقش آنها در چرخه نیتروژن و آسیبی که به ماهی ها وارد می کنند کاملاً متفاوت است.

این کیت های آزمایش را در بازار و نیز از فروشگاه های اینترنتی می توان خریداری کرد یا از فروشگاه های ماهی و یا حتی از سوپرمارکت های زنجیره ای تهیه کرد.

این شن ها را در داخل یک جوراب یا جوراب شلواری قرار دهید و سر آنرا گره بزنید، سپس آنرا ته آکواریوم جدیدی که بکار انداختید بگذارید تا اینکه بخوبی با باکتریهای عالی بذرپاشی شود. همچنین مقداری آب تمیز از آکواریوم قدیمی به آکوراریم جدید اضافه کنید که به ایجاد چرخه کمک می نماید.

حقّه دیگری که می توانید بکار ببرید این است که فیلتر تصفیۀ آکواریوم جدید را برای یک هفته در آکواریوم قدیمی قرار دهید و بعد به آکواریوم جدید منتقل نمایید. یا اینکه بسادگی لوازم فیلتر جدید را برای یک هفته در آکواریوم قدیمی قرار دهید و بعد آنرا در فیلتر مناسب قرار داده و قبل از شروع چرخه در آکواریوم جدید بگذارید.اگر هم که این آکواریوم جدید اولین آکواریوم شماست ودسترسی به آکواریوم قدیمی نیز ندارید، اصلاً نگران نباشید، چرا که باز هم می توانید از روش چرخه بدون ماهی استفاده کنید.

بسیار خوب، دکوراسیون را قرار دادید وآکواریوم را پر نمودید، فیلتر هم بخوبی بکار خود مشغول است. دمای آب را به اندازه 30تا 32 درجه بالا ببرید . این عمل به سرعت چرخه کمک می نماید. اما نیاز نیست که شما صبر کنید تا دما به این حد برسد و بعد آمونیاک را اضافه کنید . این کار را بعد ازپر کردن آکواریوم ، هر زمان که خواستید می توانید انجام دهید. اگر می خواهید که یک آکواریوم محتوی گیاه داشته باشید، حتماً در طول چرخه این گیاهان را اضافه کنید چون برعکس ماهی ها، گیاهان مقادیر کم آمونیاک را دوست دارند اما در اینصورت دما را به 25 تا 27 درجه کاهش دهید چرا که بیشتر گیاهان آب گرم را دوست ندارند.

مقداری آمونیاک اضافه نمایید.

با مقدارکم شروع کنید.

 

فقط دو قاشق چایخوری برای یک آکواریوم کوچک ( حدود 40 لیتر آب ) و نصف فنجان برای آکواریوم های بزرگ ( حدود 200 لیتر ). حدود یک ساعت صبر کنید و اجازه بدهید که آمونیاک منتشر شود و بگردش درآید.

 

حال میزان آمونیاک را آزمایش کنید. هدف شما باید خواندن رنج آمونیاک در حدود 3 تا 5 میلی گرم بر لیتر (ppm)باشد. اگر دیدید آمونیاک صفر بود.مقداربیشتری به آب اضافه کنید نه خیلی زیاد؛ به هر صورت شما یک ماده شیمیایی سمی را به کار می برید. اجازه بدهید که آکواریوم به کار خود ادامه دهد.

دوباره آزمایش کنید.

به همین روش آنقدر این اضافه کردن آمونیاک و تست کردن را ادامه دهید تا اینکه به هدف تعیین شده برسید. برای این کار ممکن است بخواهید که از محصولات تجاری استفاده کنید.

فراموش نکنید که باکتریهای تجاری در بطری ها و به فرم آمونیاک غیر سمی وجود دارند واگر از آنها استفاده می کنید خواندن رنج آمونیاک شما بالاتر از حدی خواهد رفت که درهنگام استفاده نکردن از این محصولات شاهد هستید. شما ممکن است رنج آمونیاک رابالاتر از 6 ppm مشاهده کنید که برای ماهی ها بسیار سمی است اما تا زمانی که از ماهی در چرخه استفاده نمی کنید نیازی به نگرانی در این زمینه نیست.

بلافاصله پس از اینکه به رنج بالای آمونیاک دست یافتید، اضافه کردن آنراقطع کنید و حالا زمانی است که باید در انجام آزمایش و اندازه گیری مقدار آن صبورباشید. اجازه دهید همه چیز روند خود را طی کند و به آزمایش آب ادامه دهید. روزی یکبار مناسب است و یا یک روز در میان. بعد از چند روز می توانید آزمایش مقدارنیتریت را مثل آمونیاک شروع کنید.

اگر مقادیری از نیتریت را مشاهده نکردید،مسئله ای نیست. این مسئله نیاز به زمان دارد. هنوز تعویض آب را انجام ندهید و باز هم اجازه بدهید که همه چیز روال خود را دنبال کند. وقتی میزان آمونیاک شروع به کاهش کرد باید بتوانید مقادیری از نیتریت را اندازه گیری کنید. وقتی که مقدار آمونیاک به صفر کاهش یافت، دوباره شروع کنید به اضافه کردن روزانه مقدار کمی از آن. فقط حدود یک قاشق چایخوری.

هر وقت دیدید که میزان نیتریت شما به ماکسیسم خود رسیده و شروع به کاهش کرده بدانید که تقریباً کارتان تمام شده است.

چرخه آکواریوم باید سه تا چهار روز بعد از این زمان کامل شده باشد. اما این زمان برای افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. زمانی که میزان نیتریت و آمونیاک به صفر رسید چرخه آکواریوم شما کامل شده است.

حالا زمان آن است که مقدار زیادی از آب آکواریوم را تعویض کنید ( در حدود 50 تا 80 درصد ). لوازم فیلتر خود را تعویض نکنید و در حین تعویض آب شن های کف آکواریوم را نیز تمیز ننمایید. آکواریوم را دوباره با آب مناسب پر کنید و دمای آن را تا حدی که برای ماهی انتخاب شده نیاز است پایین بیاورید. اجازه دهید که چند ساعت یا برای تمام مدت شب، همه چیز روال خود را طی کند . دوباره میزان آمونیاک و نیتریت را چک کنید و اگرمیزان هر دوی آنها هنوز صفر بود، چرخه آکواریوم به خوبی انجام شده وآماده پذیرش ماهی می باشد.

 

اگرچه در اکثر منابع این طور ذکر شده که بهتراست همه ماهی ها را دریک زمان به آکواریوم وارد کنیم، برای آکواریوم های با جمعیت های بالا و خصوصاً برای افراد مبتدی ، بهتر است که ماهی ها به آهستگی و با فاصله اضافه شوند- تنها چند عدد در هفته، تا اینکه - صرفنظر از روش کامل شدن چرخه آکواریوم - کلنی باکتریها همزمان با افزایش فضولات ماهی ها، فرصت رشد داشته باشند. اضافه کردن تمام ماهی ها در یک زمان اغلب سبب می شود که میزان آمونیاک و نیتریت حتی در آکواریومهایی که چرخه آن به خوبی انجام شده افزایش یابد که ممکن است باعث تلفات گروهی ماهیان و یا سبب ایجاد بیماری شود که علت آن سست و ضعیف شدن ماهی هاست. درصورتیکه جمعیت آکواریوم بالاست، سرعت افزودن تدریجی ماهی ها باید به گونه ای باشد که جمعیت آکواریوم، یک ماه بعد از پایان چرخه، کامل شود.

 

حفظ چرخه ازت درآکواریوم سیکله شده:

 

محلول ضد کلرین یا ماندن آب و هوادهی ان کلرین را خنثی میکند.

 

هرگز تعداد زیادی ماهی به یکباره داخل آکواریوم نکنید. باکتری ها توانشان به یکباره اضافه نمی شود و این کار زمان میخواهد

 

وهرگز غذادهی را نیز یکباره افزایش ندهید.

 

اگر از Gravel Cleaner استفاده میکنید تمیز کردن شن کف و فیلتر راهمزمان نکنید و بین ان یک هفته فاصله بیاندازید.

 

بعداز طی چرخه ازت در آکواریوم، ثبات این محیط بستگی به رعایت اصول زیردارد:

هرگز آکواریوم را کاملا تمیز نکرده و شستشونکنید، اگر در مواردی مجبور به این کار هستید رعایت نکته های زیر به حفظ باکتری هاکمک می کند.

 

آب را کامل سیفون کنید مواد ته نشین شده را جدا کنید و اب را برای استفاده مجدد نگهداری کنید.

فیلتر را از آکواریوم جدا کرده و داخل این اب قراردهید.

فیلتر را نشویید.

شنهای کف را با آب آکواریوم یا آب هم دما آبکش کرده و بصورت مرطوب نگهدارید.

گیاهان (طبیعی) را خارج کنید و داخل همان آب نکه دارید.

حال تمامی آکواریوم را بشویید.

دوباره آن را پرکرده و دکورکنید. فیلتر را بدون شستن کار گذاری کنید

سیفون کردن اب را به هفته های بعد موکول کنید.

 

هرگز از داروها در آکواریوم اصلی استفاده نکنید، مگر در بروشور آن ذکر شده باشد که برای باکتریهای مفید آکواریوم بی ضرر است.

هرگز از آنتی بیوتیک های با طیف وسیع مانند تتراسایکلین در آکواریوم اصلی استفاده نکنید آکواریوم قرنطینه برای همین منظور است. این آنتی بیوتیک ها بصورت انتخابی عمل نمیکنند.تمامی میکروبها را از بین میبرند.

 

هرگز مواد داخل فیلتر را زیر شیر آب نشوئید. مواد را در داخل ابی که از اکواریوم سیفون کرده اید بشوئید تا ذرات بزرگیکه باعث کاهش راندمان فیلتر شده اند جدا شوند.

 

هرگز اب کلر دار شهری را بصورت مستقیم داخل آکواریوم نکنید. کلرین آن، باکتری ها را می کشد.کیت آزمایش آمونیاک خود را آماده کنید.بسیارخوب است که یک پیمانه درجه بندی شده برای اندازه گیری مقدار آمونیاکی که اضافه میکنید داشته باشید و همینطور تمام وسایلی که در نهایت برای تعویض آب به آنها نیازدارید. برخی از مردم، ترجیح می دهند برای انجام این چرخه از محصولات تجاری استفاده کنند و برخی نیز فکر می کنند که این محصولات فقط عامل هدر دادن پول است. اینها همه عقاید شخصی است و شما بطور قطع می توانید چرخه را بدون استفاده ازباکتری های بسته بندی شده در بطری های تجاری هم ایجاد کنید چرا که آنها همه جاهستند، حتی بطور معلق در هوا.

اگر شما یک آکواریوم دیگر که قبلاً نصب شده باشد دردسترس خود دارید، استفاده از شن های آن می تواند در ایجاد چرخه بسیار کمک کننده باشد چون این شن ها محلّ زندگی باکتریها می باشند.

 

------------------------------------------------------

چرخه نیتروژن به طور موشکافانه آمونیاک:

اصولا در آکواریوم ها آمونیاک از سوخت و ساز پروتئین ها و یا فضولات ماهی تولید میگردد.همچنین یکی دیگر از عوامل تولید این ماده در آکواریوم غذاهای مانده و خورده نشده و تجریه آنهاست.غلظت زیاد آمونیاک در آکواریوم شرایط را برای زندگی ماهی در آن سخت و مشکلاتی از قبیل استرس و صدمات به آبشش ها و دیگر اعضای داخلی به وجود می آورد.

به طور کلی آمونیاک از 2 جزء اصلی تشکیل شده است:
1- آمونیاک غیر یونیزه ---> NH3
2- آمونیک یونیزه شده ---> +NH4

آمونیک غیر یونیزه برای ماهی ها سمی و یونیزه معمولا این طور نیست.(گفتیم که آمونیاک غیر سمی در آب اسیدی تولید میشه)
نسبت آمونیک غیر یونیزه به یونیزه در داخل آکواریوم به Ph و دمای آب بستگی دارد.هنگامی که دما و یا PH آب زیاد می گردد اکثر آمونیاک موجود در آب به نوع غیر یونیزه و سمی تبدیل می شود.معمولا مقدار 0.05 mg/L از آمونیاک غیر یونیزه در آب موجب صدمات شدید به آبشش ها و مقدار 2.0 mg/L باعث مرگ ماهی می گردد.به این نکته توجه نمایید که اکثر کیت هایی که برای تست آمونیاک در بازار موجود می باشد آمونیاک را به طور کلی اندازه گیری می نمایند حال آنکه همانطور که گفته شد آمونیاک یونیزه معمولا و در اکثر مواقع سمی نیست.

آمونیاک را در یک سیستم آکواریومی می توان از طریق فیلتر بیولوژیک از بین برد. این نوع فیلتر ها فضایی را برای رشد باکتری ها فراهم می کنند. در این فضا ابتدا آمونیاک تبدیل به نیترات - که آن هم برای ماهیان سمی ست - شده و در مرحله بعد نیتریت تبدیل به نیترات - که در اکثر مواقع به جز دوز بالا برای ماهیان خطرناک نیست - می گردد . میزان نیترات را می توان با سیفون و تعویض قسمتی از آب به صورت پریودیک همیشه در حد نرمالی نگاه داشت. در آکواریوم های گیاه دار مقداری از نیترات را گیاهان مورد استفاده قرار می دهند. در سیتم های طبیعت وبعضی از سیستم های آکواریومی نیترات تبدیل به گاز نیتروژن می گردد.
به تبدیل آمونیاک به نیتریت و سپس نیترات و سپس گاز نیتروژن چرخه نیتروژن می گویند.


با توجه به این که تشکیل چرخه نیتروژن زمان بر است بنابراین آبگیری یک آکواذیوم جدید و ریختن ماهی در آن بلافاصله و یا با مدت 1 تا 2 هفته می تواند صدمات جبران ناپذیری را ایجاد کند. باکتری های موجود در فیلتر بیولوژیک احتیاج به زمانی بین 3 تا 8 هفته برای تشکیل چرخه دارند ( در دمای 77 تا 80 درجه فارنهایت ).در صورتی که دما کمتر باشد این زمان بیشتر خواهد شد.
آکواریومیست ها می توانند با استفاده از متد های زیر باعث شروع و تشکیل این چرخه در آکواریوم گردند:

- اضافه نمودن آب تمیز و آمونیاک دار با غلظت 2 – 3 mg/L
- اضافه نمودن ماهی های خاصی که توانایی تحمل نیتریت و آمونیاک با دوز بالا را دارند ( قبل از اضافه نمودن ماهی های خاص در آکواریوم اصلی )
- اضافه نمودن مواد موجود در یک فیلتر بیولوژیک کار کرده و سیکل شده به یک فیلتر بیولوژیک نو.
- اضافه نمودن مواد تجاری موجود برای راه اندازی چرخه


بعد از گذشت دوره تکمیل و شکل گیری چرخه میزان آمونیاک را باید هر یک هفته آزمایش کرد. در یک سیستم آکواریومی هیچ آمونیاکی نباید دیده شود. در صورتی که در آب آکواریوم آ مونیاک مشاهده شد باید از موارد زیر اططمینان حاصل کرد:

- آیا فیلتر بیولوژیک به اندازه کافی بزرگ است؟
- آیا فیلتر بیولوژیک احتیاج به تمیز کرده دارد؟
- آیا بیش از اندازه در آکواریوم غذا می ریزید؟
-آیا تانک بیش از اندازه کثیف است؟
-آیا میزان PH افت نکرده است؟
- آیا ماده شیمیایی که باعث مرگ باکتری هاست به تانک اضافه نکرده اید؟

نیتریت :
بیماری قهوه ای شدن خون

نیتریت از تبدیل آمونیاک به وسیله باکتری ها به وجود می آید. نیتریت برای ماهی های آکواریومی ماده ای سمی به حساب می آید. این ماده بلافاصله با هموگلوبین موجود در خون ماهی ترکیب شده و متموگلوبین را تشکیل می دهد. هموگلوبین اکسیژن را به تمامی بدن می رساند در صورتی که متموگلوبین این چنین نیست. بنابراین در آکواریومی که میزان نیتریت آن بالاست حتی با میزان اکسیژن بالا ماهی ممکن است دچار خفگی شود. در صورتی که متموگلوبین در خون ماهی موجود باشد باعث قهوه ای رنگ شده خون ماهی می گردد. به همین دلیل به آن بیماری قهوه ای شدن خون نیز می گویند.
در صورتی که میزان نیتریت بالا باشد باید بلافاصله قسمتی از آب را تعویض کرد. در صورتی که ماهی موجود در آب توانایی تحمل شوری را داشته باشد میتوان به آب نمک اضافه نمود تا میزان کلراید موجود در آب بالا رود.
میزان کلراید موجود در آب باید حداقل 6 مرتبه بزرگتر از میزان نیتریت موجود باشد.
کلراید مانع از تاثیر نیتریت بر خون ماهی شده و بنابراین آثار بیماری قهوه ای شدن خون را از بین می برد.
به این نکته توجه کنید که نمک ( کلراید ) به هیچ عنوان میزان نیتریت را کم نخواهد کرد و فقط از ترکیب آن جلوگیری می کند.
بعد از شکل گیری چرخه میزان نیتریت موجود در آب را باید هر هفته یک بار آزمایش کرد. در یک سیستم آکواریومی خوب هیچ نیتریتی نباید دیده شود. در صورتی که در آب آکواریوم نیتریت مشاهده شد باید از موارد زیر اططمینان حاصل کرد:

- آیا فیلتر بیولوژیک به اندازه کافی بزرگ است؟
- آیا فیلتر بیولوژیک احتیاج به تمیز کرده دارد؟
- آیا بیش از اندازه در آکواریوم غذا می ریزید؟
-آیا تانک بیش از اندازه کثیف است؟
-آیا میزان PH افت نکرده است؟
- آیا ماده شیمیایی که باعث مرگ باکتری هاست به تانک اضافه نکرده اید؟

نیترات:

نیترات از نیتریت و به وسیله باکتری ها تشکیل می شود. به جز در دوزهای خیلی بالا وجود این ماده در آکواریوم برای اکثر ماهیان آکواریومی آب شیرین خطرناک نیست.
در صورت وجود گیاه در آکواریوم اکثر این ماده به وسیله گیاهان جذب می گردد. با استفاده از تعویض پریودیک قسمتی از آب نیز می توان این ماده را از بین برد و یا دوز آن را در حد پایین نگاه داشت.
در طبیعت و در بعضی از سیستم های آکواریومی این ماده به وسیله باکتری ها به گاز نیتروژن تبدیل می گردد.

گاز نیتروژن:

در یک سیستم آکواریومی گاز نیتروژن از تبدیل نیترات به وسیله باکتری ها تولید می شود.
این ماده اکثرا در منابع آب زیرزمینی مانند آب چشمه ها و چاه ها وجود دارد.
با کاهش دما و شوری و همچنین افزایش فشار قابلیت انحلال این ماده افزایش پیدا می کند.
اگر از آبی که در آن گاز نیتروژن موجود است برای نگاهداری ماهیان آکواریومی استفاده کنیم حبابهایی در پوست . آبشش ها و بر روی باله ها
شکل خواهد گرفت که مشکلات حادی برای ماهی و در مواردی مرگ را به دنبال دارد.
به این مشکل بیماری حباب گاز می گویند. بنابراین در استفاده از منابع آب طبیعی برای یک سیستم آکواریومی علاوه بر اینکه مسئله بهداشت آب را باید مورد توجه قرار داد می بایست از عدم وجود گاز نیتروژن در آن نیز اطمینان حاصل نمود. برای این کار بهتر است به مدت 24 ساعت آب را اکسیژن دهی کنید تا حباب های نیتروژن موجود در آن آزاد گردد.

------

نگاه اکونومیست به پرورش ماهی (جزیره های پرورش ماهی فشار را بر اقیانوس کم می کنند)

عدهای از فعالان در حوزه دریا و محیطزیســت، ســعی دارنــد در دریاچهای نوعی اکوسیستم مصنوعی خلق کنند. یوناتان زوهار و همکارانش امید دارند ماهیها را از بند اقیانــوس رها کنند و مزرعهای مخصوص ماهیها ایجاد کنند. به این ترتیب همه افراد میتوانند به ماهیهایی دسترسی پیدا کنند که در آبهای شور پرورش یافتهاند. علاوه بر آن، پرورشدهندگان ماهی نیز دیگر نیازی نیست وقتی ماهیها به اندازه کافی رشد کردند آنها را به نواحی ساحلی ببرند و به این ترتیب ماهیها هم دچار آسیبها و آلودگیها نمیشوند.مردم از زمانهای بســیار دور ماهیها را در آبهای تازه پرورش میدادند اما پرورش گونههای خاصی از ماهی مانند قزلآلا که تنها در آب شــور رشد میکنند به چند دهه پیش بازمیگردد. اکنون انقلابی در پرورش ماهی در حوضچهها ایجاد شدهاست. مصرف انســانها نیز در زمینه ماهیهای پرورشی از گوشت گاو پیشی گرفتهاست. واقعیت این اســت که یکی از بهترین راههای تأمین پروتئین مورد نیاز انســانها در آینده از طریق دریا خواهد بود. اما برای اینکه چنین انقلابی رخ بدهد کســانی مانند دکتر زوهار باید خلاقیتهای بیشتری به خرج بدهند. اکوسیستمی که زوهار از آن صحبت میکند و به زودی به لحاظ اقتصادی مورد بررسی قرار خواهد گرفت، آب شــوری دارد که به وسیله سه باکتری خاص مرتباً پاک میشود. یکی از این باکتریها بخار آمونیاکی را که از ماهیها خارج میشود به یونهای نیترات تبدیل میکند. باکتری دوم این یونها را به نیتروژن (گازی که  ۷۸درصد از هوا را تشکیل میدهد) و آب تبدیل میکند. باکتری سوم نیز روی اضافاتی که در آب پخش میشود کار میکند و آن را به متانی تبدیل میکند که بخشی از انرژی این اکوسیستم را تأمین میکند. در نهایت فضایی ایجاد خواهد شد که هرجایی قابل راهاندازی است و از هرگونه آلودگی و بیماری در امان است. اما جالبترین نکته در مورد این اکوسیستم این است که برخی از گونههای در حال انقراض در این محیط رشد خواهند کرد. این در حالی است که این گونه ها در آمریکا در حال انقراض هستند. دکتر زوهار علاوه بر طراحی محیطی برای این ماهیها سعی دارد فضا را به گونهای مهیا کند که گونههای جدیدی نیز تولید شوند. اوچندین دهه روی هورمونهای مختلف کار کرده و اکنون نتایج این آزمایشها و بررسیها میتواند این باشد که گونههای جدیدی ایجاد شود. اگر او این برنامه خود را با موفقیت به انجام برساند، انقلابی در جمعیت ماهیها ایجاد خواهد کرد.پرورشدهندگان ماهی همیشه به دنبال راهی بودهاند که ماهیها زودتر رشد کنند. درچند دهه اخیر محققها موفق شدهاند  ۳۵گونه از ماهیها را به همین شکل تولید کنند.اکثر عملیاتی که در این زمینه انجام شده، موفقیتآمیز بودهاست. همه این کارها به کمک دستکاری ژنها انجام میشود. ماهی قزلآلای اقیانوس اطلس که در حال حاضر از کانادا و آمریکا محو شدهاست استعداد بسیار بالایی در این زمینه دارد و میتواند به سرعت رشد کند. به این ترتیب زمانی که ماهی رشد میکند تا به اندازه لازم برای فروش در بازار برسد میتواند نصف شود. البته اینکه مردم از خرید و خوردن چنین ماهیهایی استقبال کنند خودش جای سوال دارد و اندکی وقت میبرد تا با تجربه ثابت شود. هرچند برخی از افراد وجود دارند که در برابر ماهیهای دستکاریشده به لحاظ ژنتیکی مقاومت میکنند اما دستکاریهای ژنتیکی یکی از کارهای مهم برای دستیابی به موفقیت در صنعت پرورش ماهی اســت. طبیعت نیز با مهیا کردن برخی از خوراکیهای مورد نیاز این حیوانات به کاهش هزینه ها کمک میکند.

خواراکیهایی با گاز

دانشمندان معتقدند با دادن خوراکیهای گیاهی به ماهیهایی مانند قزلآلا میتوان هزینه ها و همچنین فشار و آسیب بر محیطزیست را کاهش داد. اما مورد دیگری که به نظر عجیب و حتی خطرناک میآید، تولید غذای ماهی به وسیله گاز طبیعی است. یکی ازشرکتها به نام کالیستا به طور ویژه در این زمینه کار میکند. آنها سعی دارند به کمک گازو باکتریها در فرآیندی بسیار پیچیده به همراه اکسیژن غذایی تولید کنند که سلولهای بدن ماهیها را رشــد خواهد داد. از آنجا که ماهیها خونسرد هستند نیازی نیست غذا بخورند تا بدن آنها گرم بشود. به این ترتیب آنها غذای خود را به سلولهای بدنشان تبدیل میکنند. به این ترتیب اگر بتوان تنها به کمک گاز غذایی برای این موجودات تولید کرد میتوان به آینده بشر برای استفاده از آنها امیدوار بود. البته نباید فراموش کرد که گونه های بالدار و پادار نیز طرفداران زیادی پیدا کردهاند. به این ترتیب تکنولوژیهای جدیدی نیز روی کار آمدهاند تا دامپروری نیز توسعه پیدا کند. برخی از دانشمندان که در فضایی کاملا تخیلی کار میکنند و قوه تخیل بسیار قوی دارند نیز امید دارند دامها و حتی گوشت گاورا در فضایی کاملا کارخانهای تولید کنند. اینها انقلابی بزرگ است که باید منتظر محقق شدن آن بود